Aanbodpeiling Nederlands en Wiskunde
Opleiden van docenten Nederlands en Wiskunde aan de pabo en tweedegraads lerarenopleiding
Opleiden van docenten Nederlands en Wiskunde aan de pabo en tweedegraads lerarenopleiding
Schooten, E. van, Krepel, A. & Binsbergen, M. H. van (2022)
RAPPORT: 1086 ISBN: 94-6321-150-5
De Onderwijsraad heeft op 3 november 2022 een advies uitgebracht over taal en rekenen.
Taal en rekenen zijn basale vaardigheden om goed deel te kunnen nemen aan het onderwijs en de samenleving. Ook voor andere vakken zijn taal en rekenen belangrijk. Het zijn leergebieden die voor het verwerven van kennis en vaardigheden in alle vakgebieden en in alle onderwijssectoren leervoorwaardelijk zijn. Ervoor zorgen dat leerlingen voldoende geletterd en gecijferd zijn, is dan ook een belangrijke taak van het onderwijs.
Peiling onder docenten Nederlands en Wiskunde aan pabo’s en lerarenopleidingen
Kohnstamm Instituut heeft voor het advies van de Onderwijsraad, en in opdracht van de Onderwijsraad, vakdocenten Nederlands en rekenen/wiskunde aan de lerarenopleidingen bevraagd, die de docenten primair onderwijs (po) en voortgezet onderwijs (vo) opleiden. Dit hebben we gedaan in samenwerking met de Hogeschool Rotterdam.
De Onderwijsraad heeft Kohnstamm Instituut daarbij gevraagd in de peiling mee te nemen:
Zicht op actueel aanbod Nederlands en Wiskunde pabo’s en lerarenopleidingen
Op basis van de resultaten van de peiling (Tabellenboek Aanbodpeiling Nederlands en Wiskunde pabo, Tabellenboek Tweedegraads Lerarenopleiding) heeft Kohnstamm Instituut de Onderwijsraad als volgt geïnformeerd.
Ten aanzien van het aanbod basisvaardigheden Nederlands en Wiskunde zien we dat:
Het pabo-curriculum zit vol en startbekwame docenten worden breed opgeleid, maar dit is iets anders dan dat studenten bij het behalen van hun diploma vakbekwaam zijn. Daarbij geven pabo’s aan dat niet alle afstuderende studenten 100% startbekaam zijn op alle taaldomeinen, maar het merendeel wel. Nascholing wordt genoemd als mogelijkheid om het niveau van docenten op het gebied van de basisvaardigheden (met name van) Nederlands en Wiskunde te verhogen.
Pabo-studenten worden opgeleid tot generalist, verdieping van de vaardigheden Nederlands en Wiskunde is hier van een andere orde dan aan de tweedegraads lerarenopleidingen, die vier jaar lang specialiseren in Nederlands of Wiskunde. In deze zin zou nascholing in juist deze basisvaardigheden na de pabo het niveau kunnen verhogen en onderhouden.
De vakinhoudelijke en didactische kennis zijn aanwezig op lerarenopleidingen. Startbekwame leraren worden opgeleid. Er is sprake van vakspecialisten, de context is in dit opzicht een heel andere dan aan de pabo’s.
Wat opvalt, is de relatief geringe aandacht voor het differentiëren naar verschillende kwetsbare leerlingengroepen, die juist op het voortgezet onderwijs gevoelig zijn voor uitval uit het onderwijs. Tijdig signaleren en tijdig afstemmen met de samenwerkingsverbanden is wat leraren kunnen doen, het bewustzijn hiertoe komt (qua voldoende aandacht hiervoor in de opleiding) onvoldoende naar voren uit deze peiling. Er lijkt ruimte voor verbetering te bestaan.
Differentiatie krijgt in algemene zin aandacht, zowel voor Nederlands als Wiskunde. Differentiatie met betrekking tot NT2 krijgt echter minder aandacht, met name aan de pabo’s. Differentiatie met betrekking tot afstemmen met samenwerkingsverbanden of afstemmen met jeugdhulpspecialisten bij special needs krijgt over de hele linie (pabo’s en lerarenopleidingen) onvoldoende aandacht.
Er is aandacht voor Kennisbenutting in alle opleidingen. Tegelijkertijd is er in nagenoeg alle opleidingen ruimte voor verbetering waar het de aandacht betreft voor professionaliseren en expertisebenutting van buiten de eigen opleidingsinstelling. Niet alleen docenten in het primair en voortgezet onderwijs zouden voordeel kunnen hebben van nascholing, ook voor docenten op de lerarenopleidingen in het algemeen zou dit van meerwaarde kunnen zijn.
Schooten, E. van, Krepel, A. & Binsbergen, M. H. van (2022). Aanbodpeiling Nederlands en Wiskunde. Opleiden van docenten aan de pabo en tweedegraads lerarenopleiding. Amsterdam: Kohnstamm Instituut. Rapport 1086.
Tabellenboek Aanbodpeiling Nederlands en Wiskunde pabo
Tabellenboek Tweedegraads Lerarenopleiding
Contactpersonen:
Erik van Schooten
Alexander Krepel
Zie ook:
Schrijfvaardigheid leerlingen basisonderwijs onderzocht
Basisvaardigheden
Samenwerkingspartners:
In opdracht van de Onderwijsraad
Hogeschool van Rotterdam
Kohnstamm Instituut doet onderzoek op het gebied van onderwijs, opleiding, opvoeding en jeugdhulp. Wij zijn gespecialiseerd in opdrachtonderzoek en komen voort uit de Universiteit van Amsterdam.