Toolkit met lessen en formatieve toetsen op basis van experimenten in elf landen
21ste-eeuwse vaardigheden zoals creatief vermogen en kritisch denken staan volop in de aandacht. Maar hoe besteed je hier als docent aandacht aan in de les? En hoe breng je voortgang van leerlingen op dit vlak in kaart? Deze week verscheen een internationaal onderzoeksrapport met de opbrengsten van vier jaar experimenteren met lessen die creatief vermogen en kritisch denken bevorderen. Ook zijn voorbeeldlessen en formatieve toetsen uit 11 landen gepubliceerd.
Internationaal raamwerk
In dit project ontwikkelden we samen met docenten een internationaal raamwerk om creatief vermogen en kritisch denken in kaart te brengen. Creatief vermogen focust op het bedenken van ideeën en oplossingen, kritisch denken op vragen stellen en evalueren van ideeën en oplossingen. In dit project staan 3 deelvaardigheden centraal:
- Nieuwsgierig zijn: vragen stellen, op onderzoek uitgaan, dingen niet ‘zomaar’ voor waar aannemen en kijken naar alternatieve ideeën en meningen
- Vindingrijk zijn: spelen met mogelijkheden (nieuwe dingen uitproberen) en verbanden leggen (verschillende ideeën combineren)
- Delen/doen en reflecteren: bedenken of ontwerpen van nieuwe producten of oplossingen en het beoordelen daarvan op inhoudelijke criteria
Aanpak: docenten aan de slag
In Nederland maakten docenten in het po (rekenen, groep 5) en vo (beeldende vakken, tweede klas) in een aantal stappen lessen die creativiteit en kritisch denken stimuleren. Er werd daarnaast gewerkt aan formatieve instrumenten (rubrics) die de voortgang van leerlingen in kaart brengen. Vakdidactici op het gebied van rekenen (SLO) en beeldende vakken (ILO/UvA) boden training en ondersteuning aan docenten. Onderzoekers van het Kohnstamm Instituut hebben in kaart gebracht of de aanpak uitvoerbaar is in de les.
Praktische toolkit
Uit dit project is een praktische toolkit met lessen en formatieve toetsen van docenten voortgekomen. Later dit jaar lanceert de OECD een app voor docenten die met de lessen en rubrics aan de slag willen. De OECD heeft daarnaast met dit project in kaart gebracht hoe (vakoverstijgende) vaardigheden zoals creatief vermogen en kritisch denken in internationaal vergeleken kunnen worden.
Meer informatie:
Vincent-Lancrin, S., et al. (2019), Fostering Students’ Creativity and Critical Thinking: What it Means in School, Educational Research and Innovation, OECD Publishing, Paris.
Contactpersoon:Marieke Buisman
Zie ook:
OECD-projectwebsite met voorbeelden van lessen + rubrics
Artikel in Didactief met ervaringen van docenten
Nederlandse toolkit met voorbeelden van lessen
Samenwerkingspartners: SLO, ILO-UvA
deel deze pagina
Onderzoeken en publicaties
Partners en samenwerkingen
Kohnstamm Instituut
Kohnstamm Instituut doet onderzoek op het gebied van onderwijs, opleiding, opvoeding en jeugdhulp. Wij zijn gespecialiseerd in opdrachtonderzoek en komen voort uit de Universiteit van Amsterdam.