Monitor digitalisering primair en voortgezet onderwijs

Inzicht in de huidige stand van ICT-gebruik

De laatste jaren is er door technologische en maatschappelijke ontwikkelingen steeds meer aandacht voor digitale geletterdheid in het onderwijs evenals investeren in digitale leermiddelen. De monitor digitalisering funderend onderwijs (MYRA) geeft inzicht in de huidige stand van ICT-gebruik, randvoorwaarden, ambities en behoeften ten aanzien van ICT en eventuele discrepanties en overeenkomsten tussen verschillende sectoren en functies. De monitor is een initiatief van Kennisnet, de PO-raad en VO-raad, mede uitgevoerd door Kohnstamm instituut.

In de rapporten voor het primair en voorgezet onderwijs bespreken we de onderwerpen: ICT-bekwaamheid en digitale geletterdheid, digitale leermiddelen, informatiebeveiliging privacy en informatiemanagement en innovatie en ethiek. Centrale vraag van onderzoek is:

“Wat is de huidige stand van zaken rond ICT-thema’s en wat zijn de ontwikkelingsmogelijkheden voor het funderend onderwijs?”

Om de onderzoeksvraag te beantwoorden, is eerst een literatuurstudie uitgevoerd om de huidige ICT-onderwerpen in kaart te brengen. Op basis daarvan zijn twee vragenlijsten ontwikkeld, namelijk één voor schoolbestuurders, schoolleiders en ICT-verantwoordelijken, en één voor leraren. De link naar de vragenlijsten is vervolgens verstuurd naar zowel basisscholen als middelbare scholen, inclusief gespecialiseerd onderwijs.

Redelijk ICT-bekwaam en veel gebruik van digitale leermiddelen en ICT

Het schoolpersoneel schatte de eigen ICT-competenties redelijk hoog in en was tevreden met de ondersteuning voor professionele ontwikkeling op het gebied van ICT. Wel geeft het onderwijspersoneel aan nog weinig kennis van Artificial Intelligence (AI) te bezitten. Op bijna alle scholen die deelnemen aan de monitor zijn pc’s of laptops, een digibord en tablets in ruime hoeveelheid aanwezig en deze worden veelvuldig gebruikt. Bijna alle onderzochte scholen maken veel gebruik van internet, communicatiesoftware, verwerkingssoftware, presentatiesoftware en digitaal leermateriaal dat bij de lesmethode hoort. Leerkrachten gebruiken ICT ook vaak om hun werk uit te voeren, maken zelf leermaterialen en maken redelijk veel gebruik van open leermateriaal.

Meer aandacht nodig voor informatiebeveiliging, informatiemanagement

Scholen krijgen regelmatig te maken met phishing-aanvallen, maar minder met ransomware, DDoS-aanvallen en hackpogingen door leerlingen. Beveiligingsmaatregelen zoals tweefactorauthenticatie voor personeel en patchmanagement zijn grotendeels geregeld, maar voor leerlingen is tweefactorauthenticatie meestal nog niet ingevoerd. Daarnaast geven leraren aan dat ze niet goed weten hoe zij informatieveilig gedrag kunnen tonen.

Meer budget, tijd en expertise nodig voor innovatie

De randvoorwaarden voor gebruik van ICT in het onderwijs over het algemeen in orde, maar zijn er nog veel ontwikkelmogelijkheden als het gaat om innovatie op het gebied van ICT, zo geeft schoolpersoneel aan. Bestuurders en schoolleiders vinden het ICT-budget, het aantal beschikbare fte en de beschikbare expertise voor innovatie op het gebied van ICT te beperkt en hebben ook te weinig tijd om zich bezig te houden met innovatie op het gebied van ICT. Ook heeft slechts iets meer dan de helft van de scholen een visie bepaald op de rol van ICT in het onderwijs.

ICT is nuttig in het onderwijs

Het onderwijspersoneel is het gemiddeld meer wel dan niet mee eens dat ICT helpt bij leerprestaties en vaardigheden, en vindt dat ICT meer niet dan wel de persoonlijke communicatie beperkt. Ook geeft het onderwijspersoneel gemiddeld aan dat ICT enigszins helpt om kansenongelijkheid tussen leerlingen tegen te gaan.Het onderwijspersoneel vindt echter wel dat ICT enigszins afleidt in de klas.

Meer informatie