Vervolgmeting ervaren bureaucratie passend onderwijs

Bureaucratie binnen passend onderwijs: scholen en ouders ervaren nog weinig verandering

Het terugdringen van onnodige bureaucratie is één van de doelstellingen van passend onderwijs. Het Kohnstamm Instituut heeft eind 2014 onderzoek gedaan naar de ervaren bureaucratie rond de leerlingenzorg vóór de invoering van passend onderwijs. In het najaar van 2015 is een eerste vervolgmeting uitgevoerd: hoe ervaren scholen en ouders de bureaucratie rond de leerlingenzorg nu, een jaar na invoering van passend onderwijs. De oordelen hierover variëren. Bij de scholen is er zeker nog geen afname van bureaucratie.

Er zijn nog geen grote veranderingen in de bureaucratie die scholen en ouders ervaren sinds passend onderwijs van kracht is. Dit blijkt uit een eerste vervolgmeting naar ervaren bureaucratie rond de leerlingenzorg bij scholen en ouders, een jaar na de invoering van passend onderwijs. Het onderzoek is uitgevoerd door het Kohnstamm Instituut, in opdracht van het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO). Het onderzoek had de vorm van een survey, en was een herhaling van een vergelijkbaar onderzoek naar de situatie voor passend onderwijs (de ‘nulmeting’).

Ervaren bureaucratie op scholen

Intern begeleiders, zorgcoördinatoren en leraren van scholen in het primair, voortgezet en speciaal onderwijs ervaren de administratieve en overlegtaken rond de extra ondersteuning van leerlingen als behoorlijk tijdrovend, maar ook als nuttig en niet al te ingewikkeld. De administratieve taken vindt men meer tijd kosten dan de overlegtaken. Deze resultaten komen overeen met die van de nulmeting. Nieuwe taken rond de leerlingenzorg, die voortkomen uit het beleid passend onderwijs, vindt men wel relatief ingewikkeld. Dan gaat het bijvoorbeeld om het opstellen van ontwikkelingsperspectieven en uitvoeren van de zorgplicht. Hier kan meespelen dat het om nieuwe taken gaat, waarvoor nog geen routines aanwezig zijn.

Net als bij de nulmeting is er wel sprake van grote verschillen tussen respondenten: gemiddeld gesproken vindt men de bureaucratie wel meevallen, maar ongeveer een kwart van de respondenten ervaart wel degelijk veel bureaucratie.

De ervaren doelmatigheid (nut en helderheid) van taken en procedures is gelijk gebleven ten opzichte van de situatie voor passend onderwijs. De ervaren taakbelasting (tijd en complexiteit van procedures) is echter toegenomen en in rechtstreekse vragen over wat men aan verandering heeft ervaren tussen beide metingen geven respondenten in de scholen aan dat zij nu meer bureaucratie ervaren dan voor de invoering van passend onderwijs.

Ervaren bureaucratie bij ouders

Ouders blijken wisselend maar gemiddeld gesproken vrij positief te oordelen over de hoeveelheid bureaucratie die zij ervaren rond het aanvragen en krijgen van extra ondersteuning voor hun kind. In vergelijking met de nulmeting vinden ouders het maken van een handelingsplan of ontwikkelingsperspectief en het invullen van formulieren nu minder tijd kosten. Die formulieren vindt men nu ook minder ingewikkeld. Daarentegen geven ze nu vaker dan in de nulmeting aan dat weinig rekening wordt gehouden met hun wensen en dat ze onvoldoende ondersteuning krijgen bij het verzamelen van gegevens. En ze vinden dat ze onvoldoende informatie krijgen over de indicatie voor hun kind. De verschillen zijn echter lastig te interpreteren, omdat de groepen responderende ouders in de beide metingen niet helemaal vergelijkbaar zijn. Net als bij de scholen is bovendie sprake van grote verschillen tussen ouders: een deel is positief en ervaart heel weinig bureaucratie, maar een ander deel rapporteert juist negatieve ervaringen wat betreft bureaucratie.

Trefwoorden

passend onderwijs, primair onderwijs, voortgezet onderwijs, speciaal onderwijs, leerlingenzorg, extra ondersteuning, bureaucratie, ouders

Zie ook

Kuiper, E., Dikkers, L., Ledoux, G., Berg, E. van den, & Bos, W. (2015). Feitelijke en ervaren bureaucratie. Nulmeting in het kader van de kortetermijnevaluatie passend onderwijs. Amsterdam: Kohnstamm Instituut.