Burgerschap in het basisonderwijs. Technisch rapport Peil.Burgerschap 2020
Nationaal peilingsonderzoek burgerschapscompetenties en burgerschapsonderwijs in groep 8
Nationaal peilingsonderzoek burgerschapscompetenties en burgerschapsonderwijs in groep 8
Slijkhuis, E.G.J., Van der Veen, I., Walet, L., Ritzema, E.S., De Boer, H., Kuijpers, R.E., Naayer, H.M., Hemker, B.T., Stronkhorst, E., Lampe, T.T.M., Dijkstra, A.B. (2021)
RAPPORT: 21-5
Het niveau van burgerschapscompetenties, burgerschapskennis en -houdingen van groep 8-leerlingen blijkt anno 2020 niet onverdeeld gunstig. Zo beantwoordde een kwart van de leerlingen driekwart van de kennisvragen fout. Een kwart de leerlingen beantwoordde ten minste de helft van de kennisvragen goed. Het niveau van burgerschapskennis van leerlingen blijkt vergeleken met 2009 wat lager. De meerderheid van de leerlingen scoort relatief laag op burgerschapshoudingen.
Dit blijkt uit Peil.burgerschap, een omvangrijk onderzoek, uitgevoerd door de afdeling Pedagogische en Onderwijswetenschappen van de Universiteit van Amsterdam, het Kohnstamm Instituut, het GION van de Rijksuniversiteit Groningen en het Cito. Aan het onderzoek deden 2.237 groep 8-leerlingen mee van 94 basisscholen. Gegevens zijn verzameld onder leerlingen, leerkrachten en schoolleiders. Peil.burgerschap geeft inzicht in de burgerschapscompetenties van leerlingen en het burgerschapsonderwijs aan het einde van het basisonderwijs. Het maakt onderdeel uit van Peil.onderwijs: een serie periodieke onderzoeken onder de regie van de Inspectie van het Onderwijs naar domeinen van onderwijskwaliteit.
De kans op effectief burgerschapsonderwijs is groter als burgerschap een structureel onderdeel is van het onderwijs. Uit het onderzoek blijkt dat de randvoorwaarden hiervoor over het algemeen nog niet op orde zijn: het burgerschapsonderwijs is vaak weinig planmatig en er ontbreekt een uitgewerkte visie en inzicht in resultaten van de inspanningen. Leerdoelen met betrekking tot burgerschap zijn vaak globaal geformuleerd en weinig uitgewerkt. Ruim de helft van de leerkrachten geeft aan leerresultaten met betrekking tot burgerschap niet bij te houden. De helft van de leerkrachten die dit wel doet, gebruikt de informatie niet voor de inrichting van het onderwijs. Een belangrijk aspect dat goed op orde lijkt is een open en positief schoolklimaat. Zowel leerlingen als leerkrachten oordelen over het algemeen positief over de sfeer in de klas en op school. Op scholen is er veel goede wil om het burgerschapsonderwijs te versterken. De nieuwe wet die met ingang van schooljaar 2021/2022 van kracht werd, beoogt voor een verduidelijking van de burgerschapsopdracht te zorgen.
Slijkhuis, E.G.J., Van der Veen, I., Walet, L., Ritzema, E.S., De Boer, H., Kuijpers, R.E., Naayer, H.M., Hemker, B.T., Stronkhorst, E., Lampe, T.T.M., Dijkstra, A.B. (2021). Burgerschap in het basisonderwijs. Technisch rapport Peil.Burgerschap 2020. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam.
Contactpersoon: Ineke van der Veen
Samenwerkingspartners: Afdeling POW van de Universiteit van Amsterdam, GION Rijksuniversiteit Groningen en Cito
Zie ook:
https://www.onderwijsinspectie.nl/onderwerpen/peil-onderwijs/burgerschap-einde-bo-2019-2020
https://www.trouw.nl/binnenland/burgerschapsonderwijs-is-meer-dan-een-les-over-oekraine~bc044f081/
Het Kohnstamm Instituut doet onderzoek op het gebied van onderwijs, opleiding, opvoeding en jeugdhulp. Wij zijn gespecialiseerd in opdrachtonderzoek en komen voort uit de Universiteit van Amsterdam.
Wij gebruiken cookies uitsluitend om uw gebruiksgemak te vergroten en om het gebruik van de website te analyseren. Ons Privacybeleid.
OKWe may request cookies to be set on your device. We use cookies to let us know when you visit our websites, how you interact with us, to enrich your user experience, and to customize your relationship with our website.
Click on the different category headings to find out more. You can also change some of your preferences. Note that blocking some types of cookies may impact your experience on our websites and the services we are able to offer.
These cookies are strictly necessary to provide you with services available through our website and to use some of its features.
Because these cookies are strictly necessary to deliver the website, refusing them will have impact how our site functions. You always can block or delete cookies by changing your browser settings and force blocking all cookies on this website. But this will always prompt you to accept/refuse cookies when revisiting our site.
We fully respect if you want to refuse cookies but to avoid asking you again and again kindly allow us to store a cookie for that. You are free to opt out any time or opt in for other cookies to get a better experience. If you refuse cookies we will remove all set cookies in our domain.
We provide you with a list of stored cookies on your computer in our domain so you can check what we stored. Due to security reasons we are not able to show or modify cookies from other domains. You can check these in your browser security settings.
We also use different external services like Google Webfonts, Google Maps, and external Video providers. Since these providers may collect personal data like your IP address we allow you to block them here. Please be aware that this might heavily reduce the functionality and appearance of our site. Changes will take effect once you reload the page.
Google Webfont Settings:
Google Map Settings:
Google reCaptcha Settings:
Vimeo and Youtube video embeds:
You can read about our cookies and privacy settings in detail on our Privacy Policy Page.
Privacy