Intake en zelfselectie voor de lerarenopleidingen

Voorspellende waarde, effecten en onderliggende mechanismen van intakeprocedures in de lerarenopleidingen

 Geschikte studiekeuze lerarenopleidingen

Komen tot een goede studiekeuze is belangrijk voor studenten, lerarenopleidingen, het werkveld en de maatschappij. Lerarenopleidingen gebruiken diverse intake-instrumenten, waaronder motivatievragenlijsten, vaardigheidstesten en groepsdiscussies. Door de intakeprocedures te volgen, brengen lerarenopleidingen de geschiktheid van de aankomende student in beeld. De afgelopen jaren is er meer aandacht gekomen voor zelfselectie. Bij zelfselectie maakt de student zelf de keuze om een studie te gaan volgen om leraar te worden.

Onderzoeksopzet

Tussen januari 2016 en zomer 2020 heeft een consortium van onderzoeksinstellingen het onderzoek uitgevoerd, bestaande uit het Kohnstamm Instituut, SEO Economisch Onderzoek, de Hogeschool van Amsterdam, ICLON (Universiteit Leiden) en de Universiteit van Amsterdam. Met data van lerarenopleidingen en studenten is onderzocht wat de relatie is tussen intakeprocedures en studiesucces en geschiktheid voor het beroep van leraar. Data zijn verzameld bij een selectie van opleidingen: drie pabo’s, acht tweedegraadsopleidingen en twee universitaire lerarenopleidingen.

Voorspellende waarde van intakes

Het onderzoek levert de volgende inzichten op:

• studenten volgen het niet-bindende (negatieve) studieadvies vaak niet op;
• de onderzochte opleidingen baseren hun studieadvies vooral op de (beter meetbare) academische vaardigheden;
• het studieadvies heeft vooral voorspellende waarde ten aanzien van het succes dat studenten hebben, namelijk in studieuitval en het behalen van studiepunten voor theorievakken. Er is weinig voorspellende waarde voor het behalen van de stage, oftewel voor het succes in het beroep als leraar;
• studenten hebben over het algemeen dikwijls verkeerde verwachtingen van hun opleiding en beroep. De studiekeuzecheck zou hierin meer ondersteuning kunnen bieden dan nu het geval is.

Drie zelfselectievragen die richting geven

De intakeprocedures van lerarenopleidingen zijn slechts een van de factoren die een rol spelen bij het keuzeproces van aankomende studenten. Een van de aanbevelingen uit het onderzoek is om intakeprocedures meer systematisch te focussen op het ondersteunen van het proces van zelfselectie bij studenten. Daarbij zijn drie zelfselectievragen richtinggevend:

1. Kan ik succesvol aan deze opleiding studeren?
2. Kan ik een succesvolle leraar worden?
3. Wil ik leraar worden en zo ja, wat voor leraar?

Om dit voor elkaar te krijgen, hebben opleidingen meer aandacht in de intakeprocedures nodig voor:

1. studievaardigheden, zoals aanpassingsvermogen, organisatie- en planningsvaardigheden en zelfreflectie. Cognitieve kennis op specifieke terreinen, met name Nederlands, Engels en het schoolvak.
2. beroepskwaliteiten en –vaardigheden, zoals empathie, communicatievaardigheden, samenwerken en culturele gevoeligheid.
3. reflectie op onderliggende waarden van de student en het beroep, zoals betrokkenheid op de samenleving en op de ontwikkeling van kinderen.

Bekijk ook de infographic hieronder.

Dit onderzoek is gefinancierd door het Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO).

Meer informatie:

Snoek, M., Kösters, J., Van Blankenstein, F., Meijer, J., Bisschop, P., Heyma, A., Van der Ven, K., Van der Ark, A., & Schenke, W. (2020). Intake en zelfselectie voor de lerarenopleidingen.  Voorspellende waarde, effecten en onderliggende mechanismen van intakeprocedures in de lerarenopleidingen. Amsterdam: Kohnstamm Instituut.

Contactpersoon:  Wouter Schenke

Downloaden van presentaties: https://lero.kohnstamminstituut.nl/

https://lero.kohnstamminstituut.nl/https://lero.kohnstamminstituut.nl/

Infographic

Samenwerkingspartners: SEO Economisch Onderzoek, de Hogeschool van Amsterdam, ICLON (Universiteit Leiden) en de Universiteit van Amsterdam.