Schoolbeleid en registratie aanwezigheid en afwezigheid

Achtergrond

In de afgelopen jaren heeft het tegengaan van ongeoorloofd verzuim in het primair onderwijs (po), voortgezet onderwijs (vo) en het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) veel aandacht gehad. Onder meer in het kader van de aanpak voortijdig schoolverlaten en het terugdringen van de zogenoemde thuiszittersproblematiek zijn grote inspanningen verricht om het verzuim tegen te gaan. In 2022 heeft de minister voor primair en voortgezet onderwijs een nieuwe en verscherpte verzuimaanpak gepresenteerd, die tot uitdrukking komt in nieuwe wetgeving.

Het onderzoek

Het consortium KBA Nijmegen, Oberon en Kohnstamm Instituut heeft in opdracht van het ministerie van OCW onderzoek gedaan naar verplicht verzuimbeleid, inclusief registratie in vaste categorieën van verzuim voor het primair- en voortgezet onderwijs (po en vo) het speciaal basis onderwijs (sbo), het speciaal onderwijs (so), het praktijkonderwijs (pro), het voortgezet speciaal onderwijs (vso) en het mbo. Het  onderzoek betreft in eerste instantie een advies en gaat in bredere zin over een betere samenwerking tussen alle betrokken partijen om verzuim, thuiszitten en schooluitval terug te dringen.

De onderzoeksaanpak betrof een ontwerponderzoek, bestaande uit een oriëntatie-, ontwerp en toetsingsfase.

Eerst toewerken naar een breder schoolbeleid gericht op aan- en afwezigheid

Gedurende het onderzoeksproces bleek dat er overeenstemming is wat betreft de focus op preventie en het belang van eenduidige registratie. Er waren echter ook zorgen over de invoering van een nieuwe wet omtrent terugdringen van verzuim en de specifieke nadruk op verzuim. Er zijn vragen, bijvoorbeeld over aspecten rond privacy en samenhang met aanpalende wetgeving en beleid. Onze conclusie is dat het ontwerp – ofwel het model voor schoolbeleid aan-/afwezigheid en registratie, zoals gepresenteerd in de rapportage – een bruikbaar kader biedt, maar dat er op het moment van afronding van dit onderzoek nog onvoldoende draagvlak is voor invoering op korte termijn.

Onze aanbeveling is om meer tijd te nemen voor het gesprek over de verplichtende elementen van beleid en de registratiecategorieën in samenhang met onderwerpen en ontwikkelingen die hieraan raken. Hierdoor betreft dit rapport geen eindontwerp van beleid met voorschriften, registratiecategorieën en het flankerend beleid wat daarbij noodzakelijk is. Dit rapport geeft wel zicht op de input die is opgehaald gedurende het onderzoeksproces en bevat aanbevelingen voor het vervolgproces.

Meer informatie

Roelofs, M., Eimers, T., Van Eck, P., Weijers, S., Karssen, M., Groff, C., Lourens, J. (2023). Schoolbeleid en registratie aanwezigheid en afwezigheid.  Onderzoek gericht op po, vo, (v)so en mbo. KBA Nijmegen.

Contactpersoon: Merlijn Karssen

Samenwerkingspartners:
KBA Nijmegen
Oberon Onderzoek en Advies