Vervolgsucces leerlingen De School

Kohnstamm Instituut brengt in kaart hoe het nu gaat met oud-leerlingen van De School in Zandvoort. 

Sociocratisch en flexibel onderwijs

De School is een basisschool in Zandvoort waar het onderwijs anders wordt georganiseerd dan op de meeste basisscholen. De School heeft flexibele en ruime onderwijstijden en is 50 weken per jaar open, van maandag tot en met vrijdag van 8.00 tot 18.00 uur. Leerlingen en hun ouders beslissen zelf hoe laat zij naar school en weer naar huis gaan en wanneer zij vakantie opnemen. Uiteraard moeten zij wel voldoen aan de nationale urennorm voor het basisonderwijs. Besluitvorming op De School gebeurt volgens de sociocratische kringorganisatiemethode. Dat betekent dat leerkrachten, ouders en leerlingen een belangrijke stem hebben in besluitvorming op alle organisatieniveaus van De School. Flexibiliteit en betrokkenheid bij besluitvorming is ook terug te zien in het curriculum van De School. Elke leerling heeft een persoonlijk leerplan dat leerkrachten, ouders en leerlingen in overleg samen opstellen. Toetsen kan hier voor sommige leerlingen een onderdeel van zijn, maar dit is geen uitgangspunt. Ten slotte is het onderwijs op De School thematisch. Elk thema duurt tien weken en het thematische onderwijs integreert bijna alle vakken .

Ervaringen van oud-leerlingen De School

Omdat de ervaring van leerlingen op De School in sommige aspecten zo verschilt van de ervaring van de meeste basisschoolleerlingen, is De School benieuwd hoe het gaat met oud-leerlingen , hoe zij de overgang naar het voortgezet onderwijs ervaren en hoe hun verdere schoolloopbaan is verlopen. Hiervoor hebben zij Kohnstamm Instituut benaderd. Kohnstamm Instituut verzamelt een combinatie van kwantitatieve en kwalitatieve data. Kwantitatieve data verzamelen we middels gestandaardiseerde vragenlijsten. Kwalitatieve data verzamelen we middels focusgroepen met oud-leerlingen. Door focusgroepen af te nemen verkrijgen we meer context bij de cijfers, met waardevolle ervaringen van leerlingen die zich niet in cijfers laten vangen doordat oud-leerlingen onderwerpen naar voren kunnen brengen die voor hen belangrijk zijn. 

Sociocratisch onderwijs mogelijk van meerwaarde 

Er is nog niet veel bekend over de effecten van sociocratisch onderwijs. In een case study naar een sociocratische school in de Verenigde Staten bleken leerlingen van deze school zeer goed te kunnen reflecteren op het perspectief van anderen, wat zij konden inzetten bij het oplossen van conflicten, om mensen te overtuigen en tijdens overleggen (Owen & Buck, 2020). Hoewel veelbelovend, geeft dit nog weinig inzicht in hoe leerlingen in Nederland de overgang van een sociocratische basisschool zoals De School naar een meer doorsnee middelbare school ervaren.

Inzicht in het welzijn en vervolgsucces leerlingen De School

Dit onderzoek geeft De School inzicht in het welzijn en het vervolgsucces van hun oud-leerlingen. Dit kan aanknopingspunten bieden om een betere aansluiting met het voortgezet onderwijs te realiseren. Ook biedt het handvatten aan het personeel om in de toekomst zelf het vervolgsucces van hun oud-leerlingen te monitoren. Dit onderzoek draagt daarmee bij aan kennis over de effecten van flexibel, sociocratisch onderwijs en de aansluiting hiervan bij het voortgezet onderwijs in Nederland. Meer algemeen draagt dit onderzoek bij aan theorie over effectief basisonderwijs, wat kan helpen bij het maken van afgewogen beleidskeuzes op alle niveaus van het onderwijslandschap.

Projectleider en andere betrokkenen:
Merlijn Karssen
Alexander Krepel
Joanne Lourens
Merel de Wit

Opdrachtgever: De School            

Looptijd: september 2022 – april 2023