International Civic and Citizenship Education Study (ICCS) 2022
Nederlands deel van het internationale burgerschapsonderzoek ICCS
ICCS 2022: burgerschap in het voortgezet onderwijs
Nederland neemt deel aan de International Civic and Citizenship Education Study (ICCS) in 2022. In dit onderzoek worden de burgerschapscompetenties van leerlingen in het tweede leerjaar van het voortgezet onderwijs onderzocht. Ook wordt bekeken welke invulling burgerschapsonderwijs krijgt. Nederland is één van de vijfentwintig landen die aan het onderzoek deelneemt. Naast Nederland vindt het onderzoek ook plaats in Bulgarije, Chili, Colombia, Cyprus, Denemarken, Duitsland, Estland, Frankrijk, Italië, Kroatië, Letland, Litouwen, Malta, Mexico, Noorwegen, Peru, Polen, Roemenië, Servië, Slovenië, Slowakije, Spanje, Taiwan en Zweden.
Burgerschapsonderwijs in Nederland blijft achter
Nederland nam eerder deel aan ICCS in 2009 en 2016, waarbij het onderzoek onder meer liet zien dat het burgerschapsonderwijs en de resultaten daarvan op Nederlandse scholen achterblijven bij vergelijkbare landen. In 2022 wordt opnieuw onderzoek gedaan naar de burgerschapscompetenties van jongeren en het burgerschapsonderwijs op scholen.
Burgerschapscompetenties en burgerschapsonderwijs
ICCS beoogt een representatief beeld te geven van de burgerschapscompetenties van jongeren en van burgerschapsonderwijs in de verschillende deelnemende landen. Drie instrumenten zijn bestemd voor leerlingen uit het tweede leerjaar van het voortgezet onderwijs:
- een kennistoets om burgerschapskennis te meten;
- een internationale vragenlijst om burgerschapshoudingen en ervaringen van leerlingen te bevragen ;
- en een Europese vragenlijst gericht op de houdingen van leerlingen ten aanzien van vraagstukken die relevant zijn voor deelnemende landen in Europa.
Daarnaast wordt ook een vragenlijst afgenomen onder leraren die lesgeven aan het tweede leerjaar van het voortgezet onderwijs over de manier waarop zij invulling geven aan burgerschapsonderwijs, en vult de schoolleider een vragenlijst in over het beleid ten aanzien van burgerschapsonderwijs en de context van de school.
Aanknopingspunten voor verbetering burgerschapsonderwijs
Behalve dat scholen een rapportage krijgen van de eigen resultaten, beogen we met het onderzoek een aantal vragen te beantwoorden die kunnen helpen om het burgerschapsonderwijs in Nederland verder in kaart te brengen en te verbeteren. Het gaat daarbij onder andere om antwoorden op de volgende vragen:
- Hoe wordt burgerschapsonderwijs vormgegeven in Nederland en andere deelnemende landen?
- Wat is de mate van burgerschapskennis van leerlingen in Nederland en andere deelnemende landen en in hoeverre is hierin variatie binnen en tussen landen?
- Hoe groot is de betrokkenheid van leerlingen bij verschillende aspecten van de samenleving en welke factoren zijn daarop van invloed?
- Welke overtuigingen hebben leerlingen met betrekking tot maatschappelijke kwesties en welke factoren beïnvloeden variatie daarin?
- Hoe verhoudt het aanbod van burgerschapsonderwijs op scholen zich tot de ontwikkeling van burgerschapscompetenties van leerlingen?
Omdat Nederland al meermalen heeft deelgenomen aan het onderzoek, is het ook mogelijk om, naast een internationale vergelijking met de andere deelnemende landen, de resultaten van Nederland over de tijd te vergelijken met de voorgaande bevindingen uit 2009 en 2016, en dat in perspectief te plaatsen.
Meer informatie
Meer informatie vindt u op de website van ICCS Nederland.
Het rapport van de Nederlandse resultaten uit 2016 leest u hier.
Het internationale rapport, met de resultaten van alle deelnemende landen uit 2016, leest u hier.
Projectleider en evt. andere betrokkenen:
Het onderzoek wordt uitgevoerd door een consortium waarin de Universiteit van Amsterdam, GION (Rijksuniversiteit Groningen), het Kohnstamm Instituut, de Hogeschool van Amsterdam en het Cito en samenwerken.
De Nationaal onderzoeks-coördinatoris Remmert Daas.
Bij het Kohnstamm Instituut werken Ineke van der Veen, Dorothé Elshof en Annabel Vaessen mee.
Meer informatie over het onderzoeksteam vindt u hier.
Opdrachtgever: ministerie van OCW (via NRO)
Looptijd: 2021-2024
