Over de relatie tussen gezondheid en onderwijs
Positieve gezondheid, health literacy en geletterdheid
Positieve gezondheid, health literacy en geletterdheid
Van Binsbergen, M.H., Lalihatu, E.S., Rosema, K.W., m.m.v. Vanneste-van Zandvoort, Y.T.M., Wessels, E-J. (2024)
RAPPORT: 1110 ISBN: 94-6321-187-1
Gezondheid is als term tegelijkertijd eenvoudig en complex. Iedereen begrijpt wat eronder wordt verstaan, als overkoepelend voor een enorme complexiteit die daaronder schuilgaat.
Ditzelfde geldt ook voor onderwijs. Iedereen weet wat onderwijs is, terwijl het stelsel van onderwijs en de prestaties van leerlingen aanleiding zijn tot de meest verhitte discussies en debatten.
Dat er een onlosmakelijke relatie bestaat tussen gezondheid en onderwijs is onder wetenschappers bekend. Maar hoezeer deze relatie bepalend is in de levensloop van mensen is minder bekend. Toch zou iedereen die voorstander is van het tegengaan van gezondheidsverschillen zich hierin moeten verdiepen. De relatie tussen onderwijssucces en een langere gezondheid is aangetoond. Omgekeerd geldt echter hetzelfde: uitval van onderwijs gaat gepaard met een grotere kans op gezondheidsproblemen en vroeg sterfte. Dit gegeven is minder onderzocht en ook minder bekend.
Voor wie meer reden nodig heeft om zich te verdiepen in het belang van deze relatie, is de oplopende rekening op de nationale zorgnota gedurende de levensloop interessant. Voor wie nog meer reden nodig heeft is het interactie-effect met aangrenzende domeinen zoals de economie, werkgelegenheid en de aansluiting tussen onderwijs, arbeidsmarkt en gezondheid interessant. Ten slotte kan de relatie tussen een opgeleide, gezonde en veiligere samenleving nog overtuigender zijn voor wie meer redenen nodig heeft om zich te verdiepen in de relatie tussen gezondheid en onderwijs.
Dat dezelfde groepen kinderen en jongeren die kwetsbaar zijn voor schooluitval, grotendeels samenvallen met dezelfde publieksgroepen die later in het leven kwetsbaar zijn voor gezondheidsproblemen en vroegsterfte, begint in beeld te komen. De COVID-19 crisis heeft dit pijnlijk duidelijk gemaakt. Wil preventie van gezondheidsproblemen kansrijk zijn, dan is vroeg signalering en vroegpreventie via onderwijs noodzakelijk. Tal van studies over meerdere wetenschapsdisciplines maken dit duidelijk.
De verbinding tussen deze disciplines en hun verschillende onderzoeksagenda’s is echter nog een opgave die openligt. Dit geldt des te meer voor de verbinding tussen de sectoren van gezondheid en onderwijs. Gescheiden werelden spreken verschillende talen, gebruiken verschillende administratieve systemen, passen individuele of collectieve bekostiging toe en conditioneren hun professionals in een bijna tegengestelde richting.
Toch is er een bewustzijn op gang aan het komen van de eenheid van brein en gezondheid, op alle niveaus. Cognitie, leren en gezondheid gaan samen. Een definitie van Positieve Gezondheid gaat samen met positief gericht onderwijs voor alle kinderen. De wil tot domeinoverschrijdende samenwerking is niet eerder zo merkbaar geweest in de praktijk van onderwijs en zorg.
Wel is het overwinnen van een bijzonder taai institutioneel middenveld vol obstakels nu nog de grootste opgave. Dit taaie institutionele middenveld is ontstaan als uitkomst van tenminste twee geschiedenissen: ieder met een eigen historie van wetgeving, beleid en bekostiging. Willen gezondheid en onderwijs op één integrale agenda terechtkomen, dan zal dit middenveld als eerste een voorzet moeten doen. Pas dan wordt uitvoering gegeven aan de zogenoemde sociale investeringsstaat.
Van Binsbergen, M.H., Lalihatu, E.S., Rosema, K.W., m.m.v. Vanneste-van Zandvoort, Y.T.M., Wessels, E-J. (2024). Over de relatie tussen gezondheid en onderwijs. Positieve gezondheid, health literacy en geletterdheid. Amsterdam: Kohnstamm Instituut; Utrecht: Nederlands Centrum Jeugdgezondheid. Rapport 1110.
Contactpersonen:
Marion van Binsbergen
Esmée Lalihatu
Koen Rosema
Zie ook:
Flyer De relatie tussen gezondheid en onderwijs
Samenwerkingspartner:
Nederlands Centrum Jeugdgezondheid: dr. Yvonne Vanneste-van Zandvoort, Ellen-Joan Wessels
Kohnstamm Instituut doet onderzoek op het gebied van onderwijs, opleiding, opvoeding en jeugdhulp. Wij zijn gespecialiseerd in opdrachtonderzoek en komen voort uit de Universiteit van Amsterdam.
Wij gebruiken cookies uitsluitend om uw gebruiksgemak te vergroten en om het gebruik van de website te analyseren. Ons Privacybeleid.
OKWe kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Privacy